Αποσπάσματα από το βιβλίο του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου «Η ευθύνη μας για την αθεΐα».
Άπ’ τήν άρχή πρέπει νά τό ομολογήσουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό ευθύνης γιά τήν σημερινή αθεΐα βαρύνει εμάς τούς χριστιανούς. Αύτοί πού σήμερα είναι άθεοι έφθασαν εκεί γιατί τούς φταίξαμε κι’ εμείς.
Είτε γιατί δείξαμε ασυνέπεια στή ζωή μας, είτε γιατί φανήκαμε καιροσκόποι καί ύποκριταί, είτε γιατί δώσαμε εξετάσεις καί δεν πήραμε βαθμό προβιβάσιμο. Η αντινομία πού παρουσιάσαμε μεταξύ πίστεως καί ζωής, θεωρίας καί πράξεως εγινε πληγή στη συνείδησι των άλλων καί αποδυνάμωσε τής θρησκείας μας τή ρώμη.
Είναι κανόνας απαράβατος πώς τά σφάλματα εκείνων πού εκπροσωπούν ιδέες, βλάπτουν όχι μόνο αυτούς άλλά καί τις ιδέες. Όσο κι’ άν αυτό είναι άδικο, είναι ωστόσο αληθινό. Στούς ανθρώπους δεν αρέσουν καί τόσο οι θεωρίες. Τούς ενδιαφέρει περισσότερο ή πράξι έκείνων πού λένε τις θεωρίες. Γιατί οι άνθρωποι δεν άπο- στρέφονται τίποτε περισσότερο άπό τήν ασυνέπεια καί τήν υποκρισία.
Καί άν ή υποκρισία στις κοσμικές σχέσεις είναι κάτι κακό, στή θρησκευτική σφαίρα είναι σωστό έγκλημα, θεομπαιξία σκέτη, πού φέρνει τον εμετό στις καρδιές. Έμείς, λοιπόν, σαν χριστιανοί αρκετές φορές φερθήκαμε μέ άσυνέπεια, ανάξια τής κλήσεώς μας καί δώσαμε τόπο στήν άθεΐα για νά κα- τακτήση έδαφος, νά κυριεύση ψυχές καί νά λυπήση τόν ουρανό. Καί αυτό μας το έγκλημα μας κυνηγάει παντού, ιδιαίτερα σήμερα, πού οί άνθρωποι ζητούν άφορμές γιά νά δικαιολογήσουν τήν άπομάκρυνσί τους άπό τό Θεό. Είναι, γιά τούτο, χρήσιμο—κι’ άς τό πάρουμε καί σάν έκδήλωσι μετανοίας μας—τό νά ρίξουμε τήν προσοχή μας στά σημεία της ενοχής μας, πράγμα πού θά μας έξασφαλίση μαζί μέ τήν αύτογνωσία καί τή δικαίωσι γιά τό μέλλον, καί άπό τό Θεό καί άπό τούς ανθρώπους.
Παρά τό ότι ή θρησκεία μας δέν εγκρίνει τήν προσφυγή σε βία γιά τή στερεωσι τής πίστεως ή τήν τιμωρία τών άπιστων, εν τούτοις ή νοθευμένη χριστιανωσύνη είδε καί τά εγκλήματα τής Ί. Έξετάσεως σέ κάποιο σημείο τής ιστορίας της. Καί άκόμη παρά τό ιστορικό γεγονός ότι οι κοσμικοί άρχοντες τής Ευρώπης ήταν εκείνοι πού άξιούσαν άπό τήν ’Εκκλησία, γιά λόγους κοινωνικής τάξεως, τήν λήψι αύστηρών μέτρων εναντίον τών αιρετικών, τελικά ή κάμψις τής ’Εκκλησίας καί ή υιοθέτησις άπό μέρους της τού θεσμού τής 1. Έξετάσεως στάθηκε όπλο στα χέρια τών άθεων, γιά νά δικαιολογήσουν τήν άπομάκρυνσί τους άπό τήν πίστι. Οί συνέπειες τού σφάλματος ήταν μοιραίες γιά τήν Εκκλησία, πού μέχρι σήμερα σηκώνει στους ώμους της τό βάρος τής ευθύνης γιά όσα συνέ- βησαν τότε καί γιά τό πώς συνέβησαν.
Ή οκτωβριανή έπανάστασι τού 1917 στή Ρωσία έδιωξε σκληρά τή θρησκεία, εκλεισε ναούς, τουφέκισε κληρικούς, γκρέμισε μοναστήρια καί ναούς, άπηγόρευσε τή λατρεία, φέρθηκε απάνθρωπα στους πιστούς. Μέχρι καί σήμερα. 'Ομως διερω- τηθήκαμε άραγε τί ήταν εκείνο πού εφερε, πού ώδήγησε σ’ αύτή τήν επανάστασι; Άναλογισθήκαμε τό μερίδιο της ευθύνης τής Εκκλησίας γιά τό γεγονός αύτό rroù συγκλόνισε μέ τις συνέπειες του τόν αιώνα μας; Οί άθεοι μπολσεβίκοι στα μουσεία τής αθεΐας πού ίδρυσαν καί στά πλαίσια τής άντιθρησκευτικής προπαγάνδας πού ώργάνωσαν, έφεραν στό φώς διάφορες καταχρήσεις του ρωσικού κλήρου, πού πρόδιδαν τήν αδιαφορία του γιά τό δράμα του λαού πού παιζόταν στήν άχανή χώρα, τόν καιρό τής αυτοκρατορίας.΄Οσες άπ’ αυτές δεν είναι κατασκευασμένες γιά νά υπηρετήσουν τήν κομματική σκοπιμότητα δείχνουν πόσα μπορούσε νά προλάβη ή Εκκλησία τότε καί δέν τα πρόλαβε, μέ αποτέλεσμα νά πληρώση ακριβά καί ή ίδια καί ό λαός τά τρομερά σφάλματα τών ηγετών της.
Στήν εποχή μας είμαστε δλοι μάρτυρες τών ανακατατάξεων πού γίνονται σ’ όλα τά μήκη καί τά πλάτη τής γης καί άντιλαμβανόμεθα δτι ζοΰμε δλοι μας καθισμένοι πάνω σ’ ενα ηφαίστειο, πού άπό στιγμή σέ στιγμή ήμπορεί νά έκραγή. Στήν ’Αφρική ό τρίτος κόσμος άφυπνίζεται άργά και μας διώχνει εμάς τούς χριστιανούς λευκούς γιατί τόσα χρόνια τόν εκμεταλλευθήκαμε, ενώ προοδεύει καί έξαπλώνεται τό Ισλάμ. Στήν Άσία εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα άπό τήν πείνα, ενώ οί χριστιανοί στή Δύσι χύνουν τά γάλατα στό δρόμο γιά ν’ αύξηθούν οί τιμές των.
Πιο πέρα ό κίτρινος κίνδυνος σάν πελώριος γίγαντας απειλεί θανάσιμα τόν κόσμο μας καί εξελίσσεται σέ ρυθμιστή τών διαφωνιών τών δύο μεγάλων, ένώ ή χριστιανική Δύσις παζαρεύει ανέντιμες συμφωνίες πού τήν οδηγούν ταχύτερα πρός τή δύσι της. Οι αθεϊστικές καί ανατρεπτικές επαναστάσεις πού φουντώνουν κάθε τόσο στήν περιοχή τού δυτικού κόσμου ή καί στό άλλο ήμισφαίριο θά μπορούσαν νά είχαν προληφθή άν οι χριστιανοί ήγέτες τού κόσμου βάσιζαν πάνω στά κηρύγματα τού Χριστού τήν πολιτική τους κι’εφρόντιζαν για τήν άπάλυνσι τού πόνου καί τήν περιστολή τής αδικίας.
