Άρθρο του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου με τίτλο «Ατενίζοντας το παρόν» που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 1983.
Τό μήνυμα πού στέλνει στό Ἔθνος ἡ ἐπέτειος τῆς παλιγγενεσίας, εἶναι διπλό: Πίστη καί Ἑνότητα. Αὐτές ἦταν οἱ δυό ἀξεπέραστες δυνάμεις πού ὁδήγησαν στό θαῦμα τῆς λευτεριᾶς.
Κρινόμενη ἡ ἐπανάσταση τοῦ '21 μέ τά μέτρα τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς ἦταν μιά σκέτη αὐτοκτονία. Χτύπημα τῆς γροθιᾶς στό μαχαίρι. Κι ὅμως τά πράγματα διέψευσαν τή λογική, καί ὁ Γολιάθ ἔπεσε, καί τό μικρό ποίμνιο ἔζησε. Ἡ Ἑλλάδα ἀναστήθηκε, ξανάγινε ἐλεύθερο Κράτος. Τό Ἔθνος ἐσώθη. Τό ὀφείλει στῶν παιδιῶν του τήν Πίστη καί τήν Ἑνότητα. Ἦταν βαθύτατα θρησκευόμενοι ἄνθρωποι ὅλοι οἱ ἀγωνιστές τοῦ '21.
Καί ὁ λαός ὁλόκληρος στήν πίστη του στήριξε τίς ἐλπίδες του γιά τήν ἐθνική ἀποκατάσταση. Ἡ θερμή αὐτή πίστη στέριωνε στά στήθη τους τή δύναμη καί τή σιγουριά τῆς νίκης, ἔφερνε τό Θεό στό πλάϊ τους, ὅπλιζε τίς καρδιές μέ ἰσχύ καί ἡ ἑνότητα βοήθησε στή νίκη.
Ὅσο ἐμάχονταν, εἶχαν ὁμοψυχία, παραμερίζοντας προσωπικές διαφορές καί διχοστασίες. Κι ὅταν ἡ κακιά ὥρα ἔσπερνε ἀνάμεσά τους τό διχασμό καί τή μικρότητα, τό πικρό της ἀποτέλεσμα λειτουργοῦσε παιδευτικά. Ἔβλεπαν πώς μόνο μονιασμένοι μποροῦσαν νά κερδίσουν. Καί αὐτό πάσχιζαν νά κάνουν ἔργο τους.
Παιδιά τους εἴμαστε ἐμεῖς σήμερα. Καί ἀρνιόμαστε, μέ τίς πράξεις μας, ἐνίοτε τῶν πατέρων μας ἐκείνων τά βιώματα. Τήν πίστη τήν περιφρονοῦμε καί τήν χλευάζουμε. Τῆς ἀμφισβητοῦμε τή δύναμη καί ἀξία. Καί τήν ἑνότητα τή διώχνουμε, δίνουμε στά πάθη μας θέση κεντρική, ἀφήνουμε τίς καρδιές νά παγώσουν ἀπό ἀγάπη γιά τιποτένια πράγματα, γιά χαμηλές ἐπιδιώξεις. Κρῖμα! Γιατί ἄν δέν διδαχθοῦμε ἀπό τό παρελθόν, θ᾽ ἀναγκασθοῦμε νά πάθουμε γιά νά μάθουμε...